تاریخچه توردو فرانس

۱۰هزار کالری برای هر روز تور دو فرانس بزرگترین مسابقه دوچرخه سواری جهان در راه است

تاریخچه توردو فرانس

۱۰هزار کالری برای هر روز تور دو فرانس بزرگترین مسابقه دوچرخه سواری جهان در راه است

یکشنبه هشتم جولای (۱۷ تیرماه) برای فرانسویان روز خاصی است. روزی که تور دوفرانس ، معتبر ترین رقابت های دوچرخه سواری جهان کلید می خورد. این مسابقه ها تا ۲۹ جولای ادامه پیدا می کند. برترین رکابزنان جهان مسافت ۳ هزار و ۵۵۰ کیلومتری این تور را در ۲۰ مرحله می پیمایند. یازده مرحله آن در مسیر های مسطح طی می شود. شش مرحله در کوهستان ها و یک مرحله دیگر نیز نیمه کوهستانی. همچنین دو مرحله زمانبندی (تایم تریل) هم در نظر گرفته شده است.

رقابت بزرگ

رقابت های تور دو فرانس یکی از معتبرترین مسابقه های دوچرخه سواری جهان است که بمدت ۳ هفته در مسیری واقع در فرانسه و کشورهای همجوار آن برگزار می شود. ترتیب دهندگان این تور مراحل را طوری تنظیم کرده اند که مسیر ها با تعداد شهرهای محل برگزاری رقابت ها برابری کند به صورتی که در هر شهر یک مرحله از مسابقه ها انجام می گیرد. در این رقابت بزرگ زمان برای ورزشکاران اهمیت بسزایی دارد و در پایان، زمان کل هر شرکت کننده برای تعیین برنده نهایی محاسبه می شود. تور دو فرانس به همراه جیرو ایتالیا (تور ایتالیا) و لوتا اسپانا (تور اسپانیا) از مهم ترین و طولانی ترین مسابقه های برگزار شده از سوی اتحادیه بین المللی دوچرخه سواری است. با وجود این تور دوفرانس بر خلاف دو همتای اروپایی خود (تور ایتالیا و اسپانیا) که تنها در قاره سبز مورد توجه هستند شهرت جهانی دارد. حتی آنها که چندان مشتاق دوچرخه سواری نیستند نیز این رقابت را پی می گیرند.

 تاریخچه

نخستین دوره تور دوفرانس از سوی جوانترین روزنامه نگار یکی از روزنامه های پاریس به نام «ژرژ لوفور» در سال ۱۹۰۲ پیشنهاد شد و پس از آن روزنامه دسگرانگ با انتشار خبرهایی مربوط به مسابقه های تور دوفرانس به موفقیت عظیمی دست یافت. طوری که تیراژ آن از ۲۵ هزار نسخه تا قبل از سال ۱۹۰۳ به ۶۰ هزار نسخه رسید و تا سال ۱۹۰۸ این تعداد به بیش از ۲۵۰ هزار و در سال ۱۹۲۳ به نیم میلیون نسخه ارتقا پیدا کرد.

نخستین توردو فرانس یا تور فرانسه شامل ۶ مرحله بدون توقف بود و دوچرخه سواران حتی در ساعاتی از شب هم رکاب می زدند. این مسابقه ها در چندین مرحله و هر مرحله در یک روز برگزار می شد. پس از هر مرحله مدت زمان دوچرخه سواران ثبت می شد. به هر دوچرخه سواری که مراحل را به خوبی پشت سر می گذاشت حق الامتیاز ویژه زمان اهدا می شد که ممکن بود در پایان رقابت ها سرنوشت ساز باشد. البته همه افراد تیم از این امتیاز بهره می گرفتند.  

تور دوفرانس از همان سال های گذشته قواعد خاص خودش را داشته است. اگر فاصله دو شرکت کننده از یک تیم هنگام عبور از خط پایان کمتر از طول یک دوچرخه باشد برای هر دو یک زمان ثبت می شود. از دیگر قواعد خاص تور دوفرانس این است که اگر دوچرخه سواری در ۳ کیلومتر آخر مرحله دچار سانحه شود زمان گروه به او تعلق می گیرد تا از گردونه رقابت ها حذف نشود. رتبه بندی شرکت کنندگان با احتساب جمع کل زمان های به دست آمده در طول مسیر با عنوان رده بندی نهایی انجام می گیرد. برنده نهایی در آخرین روز، دوچرخه سواری است که نسبت به دیگر شرکت کنندگان زمان کمتری ثبت کرده باشد. ممکن است برنده نهایی در هیچ یک از مراحل مسابقه نفر اول نشده باشد ولی جمع کل زمان ثبت شده اش از دیگران کمتر باشد که به این مقام دست یافته است. مثل «گرگ لموند» آمریکایی در سال ۱۹۹۰

 تور کنونی

 مسابقه تور دو فرانس، امروزه که هر ساله در حدود ۳ تا ۴ هزار کیلومتر (۲۴۸۶ تا ۱۸۶۴ مایل) متغیر است، از سوی اسپانسرهای مطرح جهان حمایت می شود. البته بین برگزار کنندگان اظهار نظری وجود دارد که آنها حضور اسپانسر ها را عاملی برای کاستن از پاک بودن مسابقه ها می دانند. مسیر ها طوری هستند که قسمت هایی از آن از کشورهای ایتالیا، اسپانیا، سوئیس، بلژیک، لوکزامبورگ، آلمان، هلند و ایرلند می گذرد. در طول ۳ هفته رقابت، دو روز استراحت به شرکت کنندگان اختصاص می یابد. در سالهای اخیر یک مرحله پیش مسابقه به طول یک تا ۱۵ کیلومتر در نظر گرفته شده است و از سال ۱۹۷۵ بود که مرحله نهایی در شانزه لیزه پاریس برگزار شده است. قبل از آن رقابت های دور پایانی در استادیوم پارک دو پرنس واقع در غرب پاریس انجام می گرفت. مسیر کلی تور دو فرانس ممکن است در جهت عقربه های ساعت، از آلپ به سمت پیرنه و یا بر خلاف آن از پیرنه به سمت آلپ باشد. ابتدا مسابقه ها در شهرهای مرزی فرانسه برگزار می شد ولی از دهه ۶۰ میلادی به بعد برای جلوگیری از استعمال داروهای نیروزا کل مسیر و مدت هر مرحله را محدود کرده اند. امکان دارد شرکت کنندگان همگی از خط شروع، رقابت خود را آغاز کنند یا هر یک به تنهایی به صورت تایم تریل کار را شروع کنند. در سال ۱۹۸۹ که تور دوفرانس براساس زمانبندی برگزار شد گرگ لموند آمریکایی تنها با هشت ثانیه اختلاف از رقیب فرانسوی اش، لوران فینیون پیشی گرفت.

دو مسیر کوهستانی که در این رقابت سنگین وجود دارد از شرایط متفاوتی برخوردارند. «آلپ هوز» و «مونت ونتوکی» مسیرهای دشواری هستند که دوچرخه سواران باید یکی از آن را برگزینند. با توجه به برخورد نامناسب تماشاچیان در مسیر «آلپ هوز» ، آنها ترجیح می دهند تا مسیر دوم را که بسیار دشوارتر است رکاب بزنند. با این حال بیشتر شهرها تلاش می کنند میزبانان خوبی باشند تا اعتبار ویژه ای کسب کنند.
 جوایز کلان

از سال ۱۹۰۳ که نخستین دوره مسابقه های توردوفرانس برگزار شد تا به امروز، جوایز به صورت نقدی به برندگان تعلق گرفته است. جایزه سال ۱۹۰۳ مبلغ ۲۰ هزار فرانک بود. هر ساله این رقم افزایش یافته است. جوایز توردوفرانس به افراد مختلفی می رسد. مانند نفرات اول هر مرحله، برنده های تیمی هر مرحله و... و بالاخره برنده نهایی. در سال ۲۰۰۶ کل مبلغ جایزه تور ۳ میلیون یورو بود که از این مقدار ۴۵۰ هزار یورو به برنده نهایی رسید.

گفته می شود که توردوفرانس بیشترین قدرت بدنی را نسبت به دیگر رشته های ورزشی طلب می کند. زمان و مسافت تور فرانسه مثل این است که شما دو ماراتن را به مدت ۳ هفته، هر روز انجام بدهید. ارتفاع پیموده شده به وسیله دوچرخه سواران در کوه های آلپ و پیرنه به اندازه ۳ برابر ارتفاع اورست است. هر شرکت کننده تقریباً روزانه ۱۰ هزار کالری می سوزاند! خوشبختانه وضع جاده های کوهستانی تور بسیار بهتر از قبل است. همین عامل صدمات ناشی از سقوط شرکت کنندگان از روی دوچرخه را بسیار کمتر کرده است. سال ها قبل دوچرخه سواران در برخی از قسمت های مسیر مجبور بودند از دوچرخه ها پائین آمده و آن را هل بدهند. مسیرها پر از سنگلاخ بود و صدمات جدی نیز برای همه عادی شده بود. مناطق کوهستانی مانند پیرنه که بر سر راه تور قرار گرفته اند رنگ و بوی دیگری یافته اند. طوری که بسیاری از دوچرخه سواران آماتور و غیرحرفه ای تابستان ها برای آزمایش قدرت بدنی خود در جاده های قهرمانانشان رکاب می زنند. بین سال های ۱۹۸۴ تا ۲۰۰۳ نیز تور فرانسه زنان برگزار شد. نخستین رئیس توردوفرانس هنری دسگرانگ بود. او تا سال ۱۹۳۹ همه چیز را تحت کنترل خود داشت. آخرین دوره این تور نیز تحت رهبری کریستین پردوهوم برگزار شد.

پیراهن های رنگارنگ

 توردوفرانس در طول مراحل مختلف پیراهن متفاوتی برای برندگان در نظر می گیرد. در پایان هر مرحله به غیر از نفر اول، دو دوچرخه سوار دیگر نیز پیراهن هایی را طی مراسمی برای شرکت در مسابقه روز بعد به تن می کنند. پیراهن طلایی طبق سنتی دیرین به برنده رقابت های کلی هر روز می رسد. نفر اول همان دوره هم پیراهن سبز و شرکت کننده ای که بیشترین امتیاز را در کوهستان به دست آورده باشد پیراهن طلایی خالدار می پوشد. البته در تور بریتانیا نیز از همین رنگ پیراهن ها استفاده می شود ولی در ایتالیا از رنگ صورتی استفاده می شود. آنهم به خاطر اسپانسر تور جیرو ایتالیا که روزنامه ای است با صفحات صورتی .پیراهن طلایی همواره مهم ترین پوشش در این رقابت هاست و کسی که زمان کمتری را به دست آورد، افتخار دارد آن را به تن کند. ناگفته نماند که این رنگ زرد و طلایی به خاطر صفحات زرد رنگ روزنامه دسگرانگ در سال ۱۹۱۹ انتخاب شده است. در پایان نیز به نفر اول همان دوره مسابقه پیراهن سبزرنگ طی مراسم ویژه ای اهدا می شود

.
فیلم ها و آهنگ ها

 یادآوری این نکته که تور فرانسه برای ساخت فیلم ها و موسیقی های ماندگاری بوده است هم می تواند جالب توجه باشد. طوری که در سال ۲۰۰۶ یک طرفدار این تور به نام «اسکوت کودی» تمام مراحل رقابت ها را با یک دوربین دستی فیلمبرداری کرد و این فیلم را به نفع مؤسسه خیریه لانس آرمسترانگ به مبلغ ۱۶۰ هزار دلار به رسانه ها فروخت. از دیگر فیلم ها می توان به فیلم آلمانی «جهنم چرخ ها» در سال ۲۰۰۳ اشاره کرد. فیلم های متعددی در این باره ساخته شده که از میان آنها باید فیلمی که «لوییس مال» در سال ۱۹۶۲ به اکران عمومی درآورد. یا مستندی که «کلود للوش» در سال ۱۹۶۵ به روی پرده برد. زندگینامه لانس آرمسترانگ هم جزو فیلم های پرطرفدار بوده است. با این حال فرانسوی ها همچنان به انیمیشن توردوفرانس که در سال ۲۰۰۳ از تلویزیون دولتی پخش شد عشق می ورزند. در همین حال آهنگی که «فردی مرکوری» خواننده معروف گروه کویین در سال ۱۹۷۸ برای توردوفرانس اجرا کرد هنوز در شهرها و مناطقی که دوچرخه سواران از آن رد می شوند به گوش می رسد.

خواندنی ها

 سوای مسأله دوپینگ که به لکه سیاهی در این تور بدل شد، همه ساله چهره های نامداری به این خاطر از حضور در مسابقه ها محروم می شوند. آمارهای دیگری وجود دارند که جالب توجه اند. شاید باورش کمی سخت باشد اما این تور در تاریخ خود چندین قربانی گرفته است. نخستین مرگ و میر در تور فرانسه به سال ۱۹۱۰ رخ داد. «آدولف هلبر» رکابزن فرانسوی در روز استراحت در رودخانه غرق شد تا همه دوچرخه سواران را ماتم فراگیرد. در سال ۱۹۳۵ یک رکابزن اسپانیایی به نام «فرانسیسکو کپدا» در مرحله کوهستانی به قعر دره سقوط کرد وجان باخت. حادثه سوم در سال ۱۹۶۷ روی داد که «تام سیمپسون» انگلیسی بر اثر فشارهای وارد در وسط جاده دچار حمله قلبی شد و درگذشت. بعدها اعلام شد در خون این دوچرخه سوار آثاری از الکل و آمفتامین دیده شده است. آخرین رکابزنی که قربانی تور فرانسه شد «فابیو کاسارتلی» از ایتالیا بود که با دیواره بتنی یکی از خیابان ها برخورد کرد و مرد. غیر از دوچرخه سواران در این تور، چهار حادثه حاشیه ای دیگر منجر به فوت یک خبرنگار، یک پسر ۱۲ ساله، یک پسر ۷ ساله و یکی از مسئولان برگزاری رقابت ها شده است

آرمسترانگ افسانه ای

 لانس آرمسترانگ افسانه توردوفرانس است او با هفت عنوان قهرمانی برترین دوچرخه سوار تاریخ این تور انتخاب شده است. بعد از او چهار ورزشکار دیگر وجود دارند که هر یک پنج بار قهرمان تور فرانسه شده اند. میگوئل ایندوراین از اسپانیا، ادی مرکس از بلژیک، ژاکس آنکیتل و برنارد هینو از فرانسه. میزبان البته با ۳۶ عنوان قهرمانی از نظر تیمی به رکوردی دست نیافتنی رسیده است. بلژیکی ها، آمریکایی ها و ایتالیایی ها نیز به ترتیب با ۱۸ ، ۱۰ و ۹ عنوان قهرمانی جزو تیم های برتر تاریخ توردوفرانس بوده اند.

نوشته شده توسط : محسن رضائی